RSS RSS facebook
BIP Biuletyn Informacji Publicznej

eUrząd

ePUAP
Znajdź żłobek

Pogoda Serwis pogodowy IMGW
Miejskie Centrum Kultury
Miejska Biblioteka Publiczna
Miejskie Centrum Oświaty i Usług Wspólnych
Miejskie Centrum Sportu i Rekreacji
MMKS Nowy Targ
Invest in Nowy Targ
Nowy Targ - stolica Podhala miasto z 670-letnią historią, określane przez wszystkich Górali jako Miasto.

» więcej o mieście

Nasze Osiągnięcia

ISO9001:2015

#ekoLiderzy2018

JP II Nowy Targ
Nad Dunajcem
Album-Ocalic
NT Szlak Rowerowy
Rowerowy Nowy Targ
PAP Samorząd
Miejska Orkiestra
nowytarg24.tv
PPUZ
NFOŚiGW
Czyste spalanie
Amazonki
Fundacja im. A. Worw
Aeroklub
WKU Nowy Targ
Pakiet dla średnich
Pomoc Ukrainie
2022 GUS Małopolska
Malopolska

Google Translate - tłumaczenie maszynowe strony:

           
Aktualnie stronę ogląda osób: 207

Ochotnicza Straż Pożarna w Nowym Targu

Ochotnicza Straż Pożarna w Nowym Targu

Straż Ogniowa Ochotnicza w Nowym Targu została w dniu 22 września 1881 r. zatwierdzona przez Wysokie C. K. Namiestnictwo we Lwowie. W zatwierdzonym statucie czytamy, iż: podstawowym celem zawiązanej straży „jest niesienie zorganizowanej pomocy przy pożarach”. Członkowie straży wykonywali swoje obowiązki nieodpłatnie, a wszelkie wpływy w tym darowizny od mieszkańców i władz gminy miały zasilać wspólną kasę. Do straży mógł należeć każdy „kto skończy 18 lat jest nieposzlakowanego życia i fizycznie utalentowany” Do straży przyjmowała Rada Ukonstytuowana składająca się z 5 członków rzeczywistych: Protektora, Naczelnika i trzech komendantów oddziałów. Straż była podzielona na trzy oddziały:

  • Oddział Pożarników (gimnastyczny) bezpośrednio gaszących ogień
  • Oddział wodny, do którego zadań należała obsługa sikawek oraz dostarczanie wody
  • Oddział Bezpieczeństwa zabezpieczający ludność i mienie w miejscu pożaru i po jego ugaszeniu

Zgodnie ze statutem wszelkich wyborów do władz dokonywało Walne Zgromadzenie. Głosowanie miało charakter tajny i odbywało się przy pomocy kart do głosowania. Pierwsze statutowe wybory odbyły się 7 maja 1882 r., brało w nich udział 48 członków czynnych i honorowych. Protektorem został wybrany Józef Schowal, Naczelnikiem obrano Edmunda Hoszarda. W dniu 16 października 1881 odbyło się uroczyste poświęcenie sztandaru przez Księdza Ferdynanda Muchowicza. Sztandar ten został ufundowany przez 78 pań nowotarskich. Za zebrane od mieszkańców darowizny oraz dotacje pozyskane z różnych instytucji zakupiono sprzęt strażacki oraz umundurowanie. Strażacy mieli obowiązek uczestniczyć w organizowanych ćwiczeniach, na których doskonalili obsługę „rekwizytów”, ćwiczyli sprawność. Ich aktywność nie ograniczała się jednak tylko do udziału w akcjach typowo gaśniczych. Patrolowali miasto zarówno w dzień jak i nocą upominając mieszkańców narażających swe domostwa oraz sąsiednie zabudowania na pożar. Działalność Straży Pożarnej jak już wspomniano nie ograniczała się jedynie do czynności przeciwpożarowych. 1 stycznia 1893 r. w pełnym umundurowaniu strażacy uczestniczyli w uroczystościach ku czci powstańców styczniowych, odbywali też regularne ćwiczenia.

Na uwagę zasługuje fakt, iż strażacy pełnili wartę przy Grobie Pańskim w czasie uroczystości Wielkiego Tygodnia.

Upragnioną remizę strażacy ochotnicy otrzymali w dniu 5 listopada 1911 r. kiedy to miało miejsce uroczyste otwarcie i poświęcenie remizy przy ul. Kościuszki. Remiza ta została wzniesiona przez Radę Gminną na mocy uchwały z 1910 r. Wzniesienie remizy było niewątpliwą zasługą Naczelnika Straży Franciszka Dworskiego i jej Prezesa Burmistrza Józefa Rajskiego. Uroczystego poświęcenia remizy dokonał Ks. Dr Józef Niemczyński.

Rok 1913 był dla nowotarskiej Straży niezwykle uroczysty. Straż Pożarna uczestniczyła w Obchodach rocznicy Konstytucji 3 Maja, które przypadły na dzień 4 maja. Strażacy odświętnie umundurowani wzięli udział w sumie oraz pochodzie. Dnia 8 czerwca odbyło się wielkie święto strażackie. W tym dniu miało miejsce poświęcenie nowego sztandaru.

W dniu 5 maja 1929 roku Zarząd Ochotniczej Straży Pożarnej w Nowym Targu urządza tradycyjne obchody Świętego Floriana patrona strażaków. Z tej okazji odbywają się uroczystości miejskie, pokazy strażackie, defilada. Kapelan straży Ksiądz Proboszcz Franciszek Karabuła poświęca nowy nabytek nowotarskich strażackich druhów – wspaniałą jak na owe czasy motorową sikawkę.

7 czerwca 1931 roku. miała miejsce niezwykle doniosła uroczystość mianowicie Jubileusz 50 – lecia Straży Pożarnej. W składzie Komitetu Honorowego byli m.in. Generał Andrzej Galica Poseł na Sejm RP Feliks Gwiżdż, lekarz a zarazem Redaktor Gazety Podhalańskiej Franciszek Giszek, burmistrz Zakopanego inż. Łeopold Winnicki oraz starosta nowotarski Stanisław Skalecki, proboszcz Ks.Dr Franciszek Karabuła, Ludwik Czech dyrektor miejscowego ginnazjum. W Komitecie Wykonawczym zasłużyli się szczególnie Józef Rajski-Prezes OSP a zarazem burmistrz miasta Nowego Targu Józef Chodorowicz-V-Prezes OSP i V-ce-Burmistrz miasta, Naczelnik OSP Franciszek Dworski.

Protektorat nad imprezą, co warto podkreślić objął sam Metropolita Krakowski-Kardynał Książe Adam Stefan Sapieha później zresztą jeden z najbardziej zasłużonych Polaków w okresie okupacji hitlerowskiej. Już ten znakomity jak na owe czasy protektorat świadczył o randze i znaczeniu nowotarskiej OSP.

Bohaterstwem i męstwem zapisali się strażacy w czasie pamiętnej wielkiej powodzi w 1934 roku, która zalała znaczne części niżej położonych dzielnic miasta. Ratowali płynący oboma Dunajcami dobytek, układali worki z piaskiem, ewakuowali ludność z zagrożonych domostw. Później po przejściu powodziowej fali jeszcze długo usuwali skutki tej „wielkiej wody”.

W okres okupacji weszła OSP pod dowództwem Naczelnika Franciszka Dworskiego. Dysponowano dość dobrym sprzętem z lat 1924 — 1940, na który składały się: samochód „Austro-Deimler", beczkowóz „Mercedes-Benz", motopompy „Leopolia", „Rozenbauer" i „Fischer".

Strażacy brali udział w organizowanych raz w miesiącu ćwiczeniach praktycznych — często z udziałem innych straży — jak i teoretycznych. Od 1943 r. pełnili stałe nocne dyżury w sile 2 do 6 ludzi. Szczególnie absorbujące i uciążliwe były alarmy ogłaszane przez żandarmerię niemiecką, a od 1944 r. alarmy lotnicze. Zimą strażacy doglądali mostów i odśnieżali drogi w Nowym Targu.

Zbliżający się front działań wojennych postawił przed OSP nowe zadania. W styczniu 1945 r. na polecenie Burmistrza Jana Stanka strażacy zaciągnęli warty w magazynach żywnościowych, a 26 stycznia 1945 r. zostali podzieleni na 4 sekcje i wraz ze sprzętem zajęli posterunki w celu obrony przeciwpożarowej miasta. Dnia 27 stycznia 1945 r. zabity został pociskiem artyleryjskim Naczelnik OSP Franciszek Dworski, dowództwo po nim przejął Jakub Chudoba.

W roku 1969 Zarząd OSP zaczął czynić starania o wybudowanie własnej remizy na terenie miasta. Po uzyskaniu działki, zakupieniu projektu oraz wykonaniu wielu prac w czynie społecznym dnia l czerwca 1975 r. dokonano uroczystego otwarcia remizy na Kowańcu.

Rok 1979 utrwalił się w pamięci nowotarżan niezwykłym wydarzeniem oto w dniu 7 czerwca na nowotarskim lotnisku Mszę Świętą odprawił Ojciec Święty Jan Paweł II, wśród niezliczonych tłumów wiernych znajdowali się również członkowie OSP Nowy Targ, którzy obok innych służb zabezpieczali tą uroczystość. Należy wspomnieć, że członkowie OSP przed wizytą Papieża wykonywali szereg prac na lotnisku m.in. przy wytyczaniu sektorów oraz ich znakowaniu.

Rok 1981 to rok obchodów 100-lecia istnienia Nowotarskiej Ochotniczej Straży Pożarnej. W związku z tym powołano Komitet Organizacyjny Obchodów 100-lecia istnienia OSP Nowy Targ. W skład Komitetu wchodzili: mgr Józef Różański Poseł na Sejm jako Przewodniczący, mjr Kazimierz Cepuch I Komendant Rejonowy SP w Nowym Targu. W trakcie uroczystości 100 – lecia wielu druhów otrzymało odznaczenia zarówno strażackie jak i państwowe. Nowotarskie zakłady odpowiadając na petycje Komitetu Organizacyjnego ufundowały nowy sztandar. Należy zaznaczyć, że uroczystość ta miała laicki charakter i odbywała się w czasie głębokiego kryzysu gospodarczego i politycznego w Polsce, zaś dwa wydarzenia przyćmiły uroczysty i radosny nastrój bowiem w dniu 13 maja 1981 r. na Placu św. Piotra dokonano zamachu na Papieża Jana Pawła II, a Kardynała Stefana Wyszyńskiego drążyła śmiertelna choroba.

W dniu 14 kwietnia 1983 r. zaistniał najbardziej bolesny pożar w historii dzielnicy Kowaniec. W tym dniu całkowitemu spaleniu uległ drewniany Kościół na Kowańcu. Z pożaru zachowała się jedynie figura Matki Boskiej. Wśród biorących udział w akcji gaśniczej kilkunastu jednostek OSP i Zawodowej Straży Pożarnej była również OSP Nowy Targ. W roku 1992 przy znacznej pomocy finansowej Urzędu Miasta zakupiono ciężki samochód pożarniczy – beczkowóz „Tatra”. Jest to pierwszy beczkowóz o tej pojemności (8,5 tys. litrów) na terenie rejonu nowotarskiego, posiadanie tej klasy samochodu było chlubą dla jednostki OSP Nowy Targ i w znaczny sposób poprawiło możliwość zaopatrzenia wodnego w czasie pożarów. Od tego czasu samochód ten wykorzystywany jest praktycznie do każdej akcji gaśniczej, w której uczestniczy jednostka OSP Nowy Targ.

Rok 1996 to rok obchodów 650 – lecia Nowego Targu. Wśród wielu uroczystości szczególną była uroczysta Sesja Rady Miejskiej podczas, której Rada nadała Honorowe Obywatelstwo Miasta Nowego Targu Papieżowi Janowi Pawłowi II. W dniu 6 października 1996 r. miała miejsce uroczystość „115 lat Straży Pożarnej w Nowym Targu”. Uroczystość ta odbyła się na nowotarskim Rynku. Mszę Świętą odprawił proboszcz Parafii Świętej Katarzyny Ks. Mieczysław Łukaszczyk. Poświecony został, a następnie przekazany Jednostce Ratowniczo – Gaśniczej ufundowany przez Radę Miasta sztandar. W uroczystościach tych wzięła udział OSP Nowy Targ oraz liczne delegacje OSP z rejonu nowotarskiego.

Rok 1997 zapisał się w kronikach OSP Nowy Targ radosnymi, ale również tragicznymi wydarzeniami. W roku tym bowiem swą kolejną pielgrzymkę do kraju odbył Jan Paweł II przebywając na Podhalu od dnia 4 do 7 czerwca. Podobnie jak w roku 1979 członkowie OSP Nowy Targ zabezpieczali te uroczystości tak w Zakopanem jak i w Ludźmierzu.

W dniach od 7 do 10 lipca Podhale nawiedziła wielka klęska powodzi. Jednostka OSP Nowy Targ przez szereg dni uczestniczyła w akcji ratowniczej na terenie Nowego Targu i okolicznych miejscowości. Wysiłek nowotarskich strażaków – ochotników w czasie akcji powodziowej doceniły zarówno władze miejskie jak i władze strażackie.

10 listopada 2000 r. miała miejsce doniosła uroczystość w tym dniu nowotarska Strzelnica LOK otrzymała imię długoletniego Naczelnika OSP Franciszka Dworskiego. Warto podkreślić dobre stosunki pomiędzy OSP, a władzami samorządowymi miasta Nowego Targu. Dzięki wsparciu samorządu miejskiego udaje się utrzymywać wysoki poziom wyszkolenia oraz gotowość sprzętu do udziału w akcjach gaśniczych, uzupełnić brakujący sprzęt i umundurowanie.

Na rok 2001 przypadł jubileusz 120 lecia istnienia Ochotniczej Straży Pożarnej w Nowym Targu. Przygotowania do tego jubileuszu rozpoczęły się w roku 2000 kiedy to podczas Walnego Zebrania członków wyznaczono datę jubileuszu na dzień 22 września 2001 r. tj. w dniu faktycznego zatwierdzenia statutu Ochotniczej Straży Pożarnej przez Zarząd Krajowy we Lwowie. W dniu 28 września 2000 r. odbyło się inauguracyjne posiedzenie Komitetu Obchodów 120 rocznicy powstania OSP Nowy Targ. W skład Komitetu Organizacyjnego weszli:

Kazimierz Dzielski – Poseł na Sejm RP, Marek Fryźlewicz – Burmistrz Miasta Noego Targu, Józef Galica – Komendant Powiatowy PSP w Nowym Targu, Bogusław Giełczyński – Prezes OSP w Nowym Targu, Jan Łapsa – Naczelnik OSP w Nowym Targu, Jakub Waligórski – Z-ca Naczelnika OSP, Marek Skrzypek – Przewodniczący Komisji Bezpieczeństwa Rady Miasta, Andrzej Wielkiewicz – Sekretarz Zarządu Powiatowego Związku OSP RP, Józef Różański, Jan Plewa, Małgorzata Waligórska, Krystyna Góźdź, Roman Latoń, Stanisław Watycha. Uroczyste obchody 120 – lecia Ochotniczej Straży Pożarnej odbyły się w dniach 21 – 22 września 2001 r. Pierwszego dnia obchodów w Muzeum Podhalańskim PTTK została otwarta wystawa 120 lat OSP w Nowym Targu połączona z prezentacją wydanej monografii OSP pt. „Pod patronatem św. Floriana – 120 lat OSP w Nowym Targu” autorstwa Bogusława Giełczyńskiego i Marcina Jagły. Dzień później nowotarski Rynek zapełnił się pocztami sztandarowymi delegacji 38 jednostek OSP, w tym zaprzyjaźnionej jednostki z Mińska Mazowieckiego W uroczystościach brały udział kompanie reprezentacyjne Szkoły Aspirantów i Pożarnictwa w Krakowie, Jednostki Ratowniczo Gaśniczej PSP w Nowym Targu oraz OSP Czarny Dunajec. O godzinie 11 rozpoczęła się Msza Święta koncelebrowana, którą odprawił Ks. Kardynał Franciszek Macharski Metropolita Krakowski, celebrantami byli proboszczowie nowotarskich parafii: Ks. Mieczysław Łukaszczyk, Ks. Kazimierz Mynarski, Ks. Franciszek Rembiesa, Ks. Zdzisław Stypuła. W wygłoszonej homilii Ks. Kardynał nawiązał do wydarzeń z 11 września w Nowym Jorku oraz katastrofalnej w skutkach powodzi z roku 1997, zwracając uwagę na wielkie poświęcenie strażaków w ratowaniu życia i mienia, strażaków którzy w ratowaniu bliźniego poświęcają największy dar – własne życie. Wskazywał, że to właśnie strażacy cieszą się największym autorytetem i uznaniem społeczeństwa dzięki bezinteresownemu działaniu w chwilach zagrożenia. Podczas Mszy Św. Został poświęcony sztandar OSP ufundowany przez społeczeństwo miasta Nowego Targu (4 w dziejach OSP). Po zakończeniu Mszy na trybunie honorowej zajęli miejsca goście przybyli na tę uroczystość: Wojewoda Małopolski – Ryszard Masłowski, Komendant Główny PSP – Zbigniew Meres, Komendant Wojewódzki PSP w Krakowie – Kazimierz Krzowski, Komendant Powiatowy PSP w Nowym Targu – Józef Galica, Prezes Zarządu Wojewódzkiego ZOSP – Kazimierz Dzielski, Prezes Powiatowego ZOSP – Mieczysław Olcoń, Zastępca Starosty Nowotarskiego – Jan Hamerski, Przewodniczący Rady Miasta – Zbigniew Sięka, Burmistrz Miasta – Marek Fryźlewicz, Wójt Gminy Nowy Targ – Jan Smarduch, Prezes OSP Mińsk Mazowicki – Stanisław Skuza. Po dokonaniu przeglądu zgromadzonych pocztów sztandarowych i kompanii honorowych odbyło się przekazanie poświęconego sztandaru. Sztandar - Naczelnikowi OSP Janowi Łapsie - wręczył Przewodniczący Rady Miasta Zbigniew Sięka. Następnie dokonano ceremonii wręczenia odznaczeń nadanych nowotarskiej Ochotniczej Straży Pożarnej i tak „Medal Honorowy im. Homicza” – najwyższe odznaczenie OSP wręczył Prezes Zarządu Wojewódzkiego – Kazimierz Dzielski, Medal „Za Szczególne Zasługi dla Miasta Nowego Targu” wręczył Przewodniczący Rady Miasta Zbigniew Sięka, „Medal Gminy Nowy Targ” wręczył Wójt Gminy – Jan Smarduch, „Medal Bitwy Warszawskiej” wręczył prezes OSP Mińsk Mazowiecki. Ponadto odznaczono członków OSP „Złotym Znakiem Związku OSP” – Bogusława Giełczyńskiego, Jana Łapsę i Antoniego Watychowicza, „Złotym Medalem Za Zasługi dla Pożarnictwa” – Jana Bryję i Andrzeja Guzika. Odczytano przesłane listy gratulacyjne wystosowane przez Premiera RP – Jerzego Buzka, Prezesa Zarządu Głównego Związku OSP – Waldemara Pawlaka, Prezydenta Miasta Krakowa, Starostę oraz Burmistrza miasta Mińsk Mazowiecki. Na zakończenie odbyła się defilada pocztów sztandarowych i kompanii honorowych wokół nowotarskiego Rynku.

Nowotarska Ochotnicza Straż Pożarna była pierwszą strażą utworzoną na terenie Podhala i pomimo różnych dziejowych zawirowań istnieje nieprzerwanie do chwili obecnej zachowując ciągłość organizacyjną i bojową. Przez cały okres 120 letniej działalności OSP zachowywała swą apolityczność, a tradycje ludowe i katolickie członków OSP pozwoliły jej zachować swoją tożsamość w okresie niesprzyjającym OSP w latach 1953-63. Od początku działalności była ośrodkiem kultury i oświaty, tutaj zorganizowano bibliotekę, zespół teatralny, w remizie odbywały się spotkania i odczyty rocznicowe i wieczornice. Nowotarska Straż inicjowała wiele działań na terenie miasta m. in. zbiórki na cele charytatywne w tym na odbudowę Warszawy, budowę Domu Chłopa w Warszawie, a także na budowę nowego Kościoła. Nierozerwalnie z OSP od początku jej istnienia funkcjonowała strażacka orkiestra, która uświetniała swoimi występami wszystkie uroczystości o charakterze religijnym i państwowym. W ciągu 120 lat działalności nowotarska straż brała udział w niezliczonej ilości akcji ratowniczych, gaszeniu pożarów, akcjach powodziowych zarówno na terenie miasta jak i powiatu. Dzięki wielkiemu poświęceniu strażaków, którzy w czasie tych akcji narażali własne zdrowie a czasem tracili życie zarówno OSP jak i strażacy cieszyli się i cieszą wielkim szacunkiem i uznaniem społeczności Nowego Targu, a o czym świadczą liczne dyplomy uznania i gratulacje przekazane straży w ciągu 120 letniej historii.

Oceniając 120 letni dorobek OSP Nowy Targ należy podkreślić wielką staranność i dbałość o zachowanie dokumentów i materialnych pamiątek przeszłości. Wspomnieć tu należy o członkach OSP takich jak Franciszek Dworski, Franciszek Wojtanowicz, Alojzy Zubek i wielu innych, dzięki którym posiadane obecnie archiwum przechowuje uporządkowane dokumenty i zbiory materialne (sprzęt strażacki, sztandary, fotografie) świadczące o długoletniej tradycji, powstaniu i działalności na przestrzeni wieków nowotarskiej Ochotniczej Straży Pożarnej.

Publikacja została wyróżniona w IX Ogólnopolskim Konkursie na pamiętniki, wspomnienia, relacje i opracowania „Z dziejów OSP” – Kielce 2002. W dowód uznania jej autorzy otrzymali pamiątkowe dyplomy sygnowane przez Prezesa ZGZ OSP RP Waldemara Pawlaka oraz nagrody książkowe.

Aktualizacja: 04-07-2005r.
Oglądane: 16893 razy

Print Wersja do druku








Urząd Miasta Nowy Targ, 34-400 Nowy Targ ul. Krzywa 1, tel. 18 2611200
© 2009 Informatyka - Jeżeli widzisz błąd na stronie napisz o tym do nas
Polityka cookies i innych podobnych technologii
Klauzula informacyjna RODO
Deklaracja Dostępności
SLE